Close

CO2 uitstoot

CO2 is een welbekend broeikasgas. Doordat er meer CO2 in de atmosfeer is, hebben we momenteel te maken met een versterkt broeikaseffect. Dit versterkte broeikaseffect leidt tot de opwarming van de aarde. Maar hoe komt het dat er nu, ten opzichte van vroeger, toch zoveel CO2 uitgestoten wordt? Hoeveel CO2 stoot je als individu precies uit? En wat kunnen we doen om de CO2-uitstoot te verminderen?

Wat zijn de oorzaken van CO2 uitstoot?

CO2 wordt op verschillende manieren uitgestoten. Wanneer mensen, dieren of zelfs planten uitademen, brengen zij CO2 in de atmosfeer. Ook wanneer er een vulkaanuitbarsting is of wanneer permafrost ontdooit, komt er CO2 uitstoot vrij. Zoals je ziet zijn er dus bronnen van CO2 uitstoot waar mensen geen of nauwelijks controle over hebben.

Man met zicht op ijskappen

Dat was tot een aantal honderd jaar geleden ook niet zo’n groot probleem aangezien CO2 en andere broeikasgassen noodzakelijk waren om te leven op aarde. Deze broeikasgassen zorgen namelijk voor een natuurlijk broeikaseffect, waardoor de temperatuur op aarde gemiddeld rond de 15 graden Celsius ligt, in plaats van rond de – 18 graden Celsius.

Het probleem is echter dat, sinds de Industriële Revolutie, mensen steeds meer CO2 uit zijn gaan stoten. Dat komt voornamelijk doordat we vanaf die tijd meer gebruik zijn gaan maken van fossiele brandstoffen en het land meer naar onze hand zijn gaan zetten. Deze activiteiten hebben geleid tot een versterkt broeikaseffect, welke zorgt voor de opwarming van de aarde en klimaatverandering.

 

De rol van fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen zijn ontstaan doordat miljoenen jaren geleden koolstofdioxide is vastgelegd in versteende resten van planten en dieren. Deze brandstoffen zijn aardolie, aardgas en steenkool. Nu hebben we op een gegeven moment ontdekt dat we deze fossiele brandstoffen konden gebruiken voor het winnen van energie. Daar maken we nu nog steeds gebruik van. Zo hebben we bijvoorbeeld ontdekt dat we steenkool kunnen verbranden voor het opwekken elektriciteit. Ook verwarmen we onze huizen nog veelal met aardgas. Aardolie daarentegen wordt veelal gebruikt bij de productie van kunststoffen en voor vervoer.

Fossiele brandstoffen zijn dus erg nuttig voor ons gebleken. Het probleem is echter dat tijdens de verbranding van deze brandstoffen de opgeslagen koolstof vrij komt en in de atmosfeer belandt. Zoals hierboven al genoemd werd, maken we met zijn allen erg veel gebruik van fossiele brandstoffen. Zo zetten we bijvoorbeeld gedachteloos de thermostaat wat hoger, pakken we voor van alles en nog wat de auto en kunnen we een leven zonder elektriciteit haast niet meer inbeelden.

Dit grootse gebruik van fossiele brandstoffen zorgt voor ontzettend veel CO2 uitstoot. Niet gek dan ook dat CO2 het belangrijkste broeikasgas is welke de mens uitstoot. Naar schatting wordt namelijk meer dan de helft van het versterkte broeikaseffect veroorzaakt door CO2.

De rol van veranderingen in het landgebruik

Naast de verbranding deze brandstoffen, speelt ook de verandering in het landgebruik een belangrijke rol bij de menselijke CO2 uitstoot. Zo leidt ontbossing bijvoorbeeld ook tot een hogere uitstoot van broeikasgassen. Het zit namelijk zo dat bomen niet alleen zuurstof produceren, maar ook koolstof opslaan. Er worden echter steeds meer bossen gekapt. Ze moeten bijvoorbeeld plaats maken voor plantages, zoals die voor palmolie.

Bovendien worden er ook veel bossen gekapt om in onze vraag naar papier te voorzien. Ook voor de uitbreiding van steden of voor de aanleg van nieuwe transportmogelijkheden, moet de natuur vaak plaatsmaken. Wanneer de bomen gekapt worden, komt de opgeslagen koolstof echter weer vrij en draagt het dus bij aan de opwarming van de aarde.

Ook veengrond kan bijdragen aan een verhoogde CO2 uitstoot. Veengrond ontstaat wanneer halfverteerde plantenresten gedurende duizenden jaren onder water komen te staan. Doordat de halfverteerde resten onder water staan, valt het afbraakproces stil. Wanneer het water verdwijnt, zal het veen opdrogen. En juist tijdens deze opdroging komt CO2 vrij.

Hoeveel CO2 stoot je werkelijk uit?

Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, maken we nog veel gebruik van fossiele brandstoffen. Ook leidt ons consumptiegedrag ertoe dat steeds meer bossen gekapt worden. Zowel het verbranden van deze brandstoffen als het veranderen van het landschap draagt bij aan extra CO2-uitstoot.

Hoewel de mens dus nog steeds veel CO2 in de lucht brengt, is niet iedereen verantwoordelijk voor een even grootte hoeveelheid CO 2 in de atmosfeer. De keuzes die je maakt wat betreft je vervoer, voeding, woning, kleding en andere aankopen maken wel degelijk een verschil als het gaat om CO2 uitstoot. Hoeveel jouw CO2 uitstoot precies bedraagt, wordt vaak uitgedrukt aan de hand van de CO2 voetafdruk. De CO2 voetafdruk is een maat voor de uitstoot van CO2 die voornamelijk is gebaseerd op je verbruik van fossiele brandstoffen. Je kunt je CO2 voetafdruk berekenen voor jezelf, voor jou en je partner, of voor je gehele gezin.

Er zijn verschillende sites die je helpen om jouw CO2 voetafdruk te berekenen. Vaak wordt dit gedaan aan de hand van een test. In deze test krijg je allerlei vragen, bijvoorbeeld over je transport gedrag, hoe vaak je per jaar een lange vliegreis maakt, hoeveel elektriciteit je verbruikt, hoeveel vlees en zuivel je consumeert en ga zo maar even door. Aan de hand van je antwoorden op deze vragen wordt je CO2 voetafdruk berekent. Omdat dit nogal vaag kan zijn, wordt jouw verbruik vaak vergeleken met dat van mensen in een even groot huishouden.

Naast je CO 2 voetafdruk in het algemeen, laten de testen voor de CO 2 voetafdruk je ook specifiek zien op welke domeinen je nog veel te winnen hebt. Op deze manier kun je beginnen met focussen op de domeinen waar je nog verreweg het meeste uitstoot en proberen om hier kleine veranderingen in te brengen.

Hoe verminder je jouw CO2 uitstoot?

De CO2 voetafdruk geeft je dus een betere kijk op waar voor jou nog veel te winnen valt als het gaat om de vermindering van je CO2 uitstoot. Wanneer je hier bewust van bent, zou je kunnen beginnen met het doorvoeren van kleine veranderingen. Soms zijn het echt de kleine dingen die al een groot verschil maken. Hieronder geven we per domein een idee van hoe je jouw CO2 uitstoot kunt verminderen. Je kunt op het gelinkte artikel klikken wanneer je hier graag meer informatie over wilt hebben.

CO2 uitstoot door auto's

Vervoer

Sta eens stil bij hoe vaak je de auto pakt. Is dit eigenlijk altijd wel nodig, of is de afstand ook kort genoeg om eens te fietsen? Misschien is er een goede verbinding met het openbaar vervoer? Door vaker de auto te laten staat, kun je jouw CO 2 uitstoot drastisch verminderen. Wanneer het toch echt nodig is om je met de auto te verplaatsen, kun je overwegen om over te stappen op elektrisch rijden. Dit is namelijk minder schadelijk voor het milieu, mits je gebruik maakt van groene stroom. En wanneer afstanden net wat te lang zijn om te fietsen, zou je ook kunnen kijken naar een elektrische fiets.

Ook als het gaat om je vakantie kun je stil staan bij je vervoersmiddel. Hou je ervan om verre vliegreizen te maken? Dan zal je CO2 uitstoot veel hoger liggen dan bij iemand die vaker op fietsvakantie gaat. Wie weet, misschien zijn er ook mooie plekken binnen Europa of Nederland die je eens wilt verkennen.

Wonen

Weet jij eigenlijk waar jouw gas en elektriciteit vandaan komt? Maak je bijvoorbeeld alleen maar gebruik van grijze stroom, of heb je de overstap naar groene stroom al gemaakt? Door gebruik te maken van échte groene stroom worden er geen fossiele brandstoffen meer verbrand om aan jouw energiebehoefte te voorzien. Groene stroom wordt namelijk gewonnen uit hernieuwbare bronnen, zoals zonne- of windenergie. Daarom is overstappen op groene stroom een fantastische manier om je CO2 uitstoot terug te dringen. Bovendien kun je ook overwegen om zonnepanelen op je eigen dak te laten leggen.

Ook het isoleren van je huis kan je helpen om minder CO 2 uit te stoten. Want hoe beter je huis geïsoleerd is, hoe minder energie er verloren gaat. Ben je nieuwsgierig naar hoeveel energie je werkelijk verbruikt? Dan kan een slimme thermostaat je hier meer inzicht in geven.

Voedsel

Dierlijke producten zijn vaak de grootste boosdoener wanneer het gaat om CO 2 uitstoot. Maar niet alleen CO2, ook andere broeikasgassen, zoals methaan en N2O worden in grote mate uitgestoten bij de veeteelt. Uit onderzoek blijkt dat de veehouderij verantwoordelijk is voor 14,5 % van de uitstoot van alle broeikasgassen die mensen produceren (Grossi et al., 2019). Je zou dus niet alleen je CO 2 uitstoot terug kunnen dringen door minder dierlijke producten te eten, maar ook de uitstoot van andere broeikasgassen.

Minder vlees eten zien mensen vaak als een groot obstakel, maar het hoeft helemaal niet zo lastig te zijn. Begin bijvoorbeeld eens met jezelf voor te nemen om één dag in de week geen vlees te eten. Wanneer je dit lastig lijkt, zijn er tal van vleesvervangers op de markt. Voor de beste impact op het milieu kun je het beste kiezen voor een vleesvervanger zonder andere dierlijke producten. Wanneer je jezelf wat meer wilt uitdagen, kun je ook proberen om andere dierlijke producten die dag te laten. Of wat dacht je van een Vegan Challenge voor dertig dagen?

Aankopen

Ben je vaak iemand die nieuwe aankopen doet? Vraag je dan eens af of al deze aankopen echt nodig zijn. Wanneer je merkt dat je eigenlijk wel minder zou willen kopen, zou je je kunnen verdiepen in minimalisme of consuminderen. Want ook voor de productie van nieuwe producten en vooral het transport van het product naar de winkel of jouw voordeur wordt heel wat CO 2 uitgestoten. Door je koopgedrag te veranderen zal de vraag naar nieuwe producten afnemen. En hoe lager de vraag, hoe lager op den duur ook het aanbod. Dit zal dus weer leiden tot minder CO 2 uitstoot.

Wanneer je echt een bepaald artikel nodig hebt, vraag je dan af of je het per se nieuw moet aanschaffen. Misschien is er een bedrijf die dergelijke producten verhuurt, of kun je het product misschien lenen. Wanneer het toch handiger is om zelf in het bezit te zijn van het product zou je eens kunnen kijken of er een refurbished variant van bestaat, of dat het product desnoods ook tweedehands te koop is.

CO2 compenseren

Tuinbouw

Wanneer het echt nodig is dat je bepaalde activiteiten uitvoert waarbij CO2 uitgestoten wordt, zou je kunnen overwegen om zoveel mogelijk CO2 uitstoot te compenseren. Dit komt erop neer dat, in ruil voor de CO2-uitstoot die jij veroorzaakt hebt, je ervoor zorgt dat er ergens anders minder CO2 uitgestoten wordt of dat de CO2 uit de lucht gehaald wordt. Deze optie krijg je bijvoorbeeld vaak bij bepaalde vliegmaatschappijen.

Ook bij sommige autoverzekeringen van energiebedrijven bestaat de optie om jouw CO2-uitstoot automatisch te laten compenseren. Maar ook wanneer je zelf je CO2 wilt compenseren is dit mogelijk. Op internet vind je allerlei websites waarbij je jouw CO2-uitstoot kan compenseren. Je maakt dan een bepaald bedrag over waarmee projecten voor duurzame energie gefinancierd worden of bomen gepland worden.

Minder CO2-uitstoot om de opwarming van de aarde tegen te gaan

CO2 is dus een belangrijk broeikasgas welke bijdraagt aan het versterkte broeikaseffect. De grote hoeveelheid CO2 in de atmosfeer wordt voornamelijk veroorzaakt door menselijke activiteit. Door ons gedrag aan te passen kunnen we er dus voor zorgen dat er minder CO2 in de atmosfeer terecht komt en dat de opwarming van de aarde stagneert. Welk gedrag jij het beste aan kunt pakken, is afhankelijk van hoeveel CO2 je voor een bepaald domein uitstoot.

Online testen geven je inzicht in je CO2-voetafdruk. De uitslag van deze test kan je helpen om een begin te maken met je gedrag aan te passen. Zou het in jouw situatie beter zijn om minder vliegreizen te boeken, of kun je beter beginnen met het isoleren van je huis? Misschien is het een idee om minder vlees te eten? Of misschien kun jij het beste beginnen met het aanpassen van je koopgedrag?

Hoewel het natuurlijk het meest praktisch is om dat gedrag aan te passen waarbij je momenteel nog de meeste CO 2 uitstoot, betekent dit niet dat je hier per se mee moet beginnen. Het moet namelijk ook iets zijn waarvan jij denkt dat het haalbaar is, anders hou je je goede voornemens toch niet vol. Klein beginnen is niet erg. Het belangrijkste is dat je bewust bezig bent met je CO2-uitstoot en deze dan ook bewust probeert te verlagen.

Wanneer je deze kleine stapjes onder de knie hebt, kun je overwegen om je gedrag nog verder aan te passen. En wanneer het niet lukt, zou je eens kunnen kijken of je jouw CO2-uitstoot wilt compenseren. Op deze manier kunnen we proberen om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Referenties:

  • Grossi, G., Goglio, P., Vitali, A., & Williams, A. G. (2019).Livestock and climate change: impact of livestock on climate and mitigation strategies. Animal Frontiers, 9(1), 69- 76.