De Vegan Challenge

Het nieuwe jaar staat weer bijna voor de deur. Rond deze tijd zijn de mensen vaak druk bezig om nieuwe en geode voornemens te bedenken, om deze vervolgens vol te houden tijdens het nieuwe jaar. Naast de standaard voornemens, zoals stoppen met roken, meer bewegen, of minder geld uitgeven, is er de laatste jaren een nieuwkomer bijgekomen die je steeds vaker terug ziet. Deze nieuwkomer heet de “Vegan Challenge”.

In deze challenge beloven mensen om vegan te eten voor minstens dertig dagen. Hoewel je je het hele jaar door op kunt geven, zijn vooral het nieuwe jaar of de vasten periode, de periode tussen carnaval en Pasen, erg populair. Maar wat houdt vegan eigenlijk in? Waarom is een veganistisch dieet een verduurzaming? En hoe kan de vegan challenge je helpen om een maand vegan te eten?

In dit artikel lees je de antwoorden op deze vragen. Het is vooral de bedoeling dat je door dit artikel meer te weten komt over de impact die vegan eten op de natuur zou kunnen hebben. Hiermee willen we niemand forceren om zijn of haar dieet of zelfs zijn of haar levensstijl aan te passen. Luister altijd naar wat voor jou goed voelt en wat haalbaar is in jouw situatie.

Wat is “vegan”?

Veganisten zijn mensen die ervoor kiezen om geen producten te consumeren die afkomstig zijn van dieren, voor zover dat praktisch haalbaar is. Vaak moeten we dan denken aan eten. Net als vegetarisch eten, is een veganistisch dieet ook vrij van vis en vlees. Echter eten de meeste vegetariërs wel eieren, zuivelproducten, honing, of etenswaar waarin dierlijke E-nummers verwerkt zijn, zoals luizenbloed of fijngemalen botten.

Veganisten eten deze ingrediënten niet. Omdat veganisten niets willen consumeren wat van een dier afkomstig is, vermijden zij aardig wat ingrediënten die verwerkt zijn in ons eten. Daardoor zijn veganisten ietsje alerter wat betreft de ingrediënten van verschillende etenswaar.

Nu klinkt dit misschien een stuk lastiger dan je denkt. Want natuurlijk hoef je niet ieder etiket in de supermarkt urenlang te lezen wanneer je er zeker van wilt zijn dat het vegan is. Zo weet je al dat al het groente en fruit valt onder plantaardig eten en daarom vrij is van dierlijke producten. Maar je hoeft als veganist echt niet te leven op een komkommer, hoor! Zo kun je ook een pak koekjes kopen, ook in een gewone supermarkt.

Je hoeft de koekjes met “roomboter” of “melkchocolade” in de naam niet te controleren, aangezien die gemaakt zijn met zuivel. Als je vervolgens naar de ingrediënten kijkt, zul je zien dat eieren en melk dikgedrukt zijn, of anders met hoofdletters zijn aangegeven. Dit maakt dat deze ingrediënten in één oogopslag te herkennen zijn. Dit komt doordat veel mensen allergisch zijn voor deze ingrediënten.

Mocht je deze ingrediënten niet tegen komen, dan hoef je alleen maar even te kijken of je honing ziet staat of een E-nummer. Vaak zijn de E-nummers op een ingrediëntenlijst minimaal en zo op internet opgezocht. Er blijven dan nog aardig wat lekkere producten over die prima passen binnen een vegan dieet. Het zal je dus misschien verbazen dat bijvoorbeeld Oreo’s of de robuuste koeken van Time-out vegan zijn.

In het geval dat je toch geen tijd hebt om ingrediëntenlijsten te lezen, kun je ook afgaan op het vegan-keurmerk, of de aanduiding “vegan” op de schappen. Gelukkig geven vooral de Albert Heijn en Jumbo dit steeds meer aan. Zo wordt het voor de consument steeds makkelijker om vegan opties te herkennen en dus bewust een keuze te maken wat betreft eten.

Naast veganistisch eten, houdt veganisme ook in dat je geen andere producten koopt die van een dier afkomstig zijn. De overduidelijke producten zijn natuurlijk wol, zijden, suède en leer. Maar ook cosmetica waarin dierlijke ingrediënten zijn verwerkt, zoals sommige gezichtscrème, tandpasta en ga zo maar even door, kopen veganisten liever niet. Ook producten die op dieren getest zijn laten de meeste veganisten liever links liggen.

Dit hoeft overigens niet voor iedereen die zich veganist noemt het geval te zijn. Er zijn mensen voor wie veganisme alleen betrekking heeft op eten. Strikt genomen ben je dan eigenlijk geen veganist, maar iemand die de voorkeur geeft aan plantaardige voeding. Maar natuurlijk ben je ook goed bezig voor de natuur wanneer je alleen dit aspect van veganisme in jouw leven toepast.

Wat betreft medicatie is het wel zo dat de meeste veganisten een uitzondering maken. Immers streven veganisten ernaar zo min mogelijk producten die van dieren afkomstig zijn te consumeren, voor zover dat mogelijk is. Voor kleding, cosmetica, schoonmaakmiddelen en eten bestaat er vaak een vegan alternatief. Helaas is dat niet zo bij veel medicatie die mensen toch nodig hebben.

Er zijn vele overwegingen die mensen kunnen bewegen om een vegan challenge aan te gaan of om veganist te worden. Zo doen sommige mensen het omdat ze zich in willen zetten voor minder dierenleed. Andere mensen doen het voor hun gezondheid. In dit artikel focussen we ons voornamelijk op het duurzaamheid-argument. Verschillende kwesties wat betreft de impact van vegan zijn op het milieu zullen worden overwogen.

Het doel van dit artikel is niet om je te forceren een bepaalde levensstijl of dieet over te nemen. Wanneer jij om wat voor reden dan ook vindt dat vegan niet iets voor jou is, is dat prima. Bovendien is het belangrijk om te alle tijden op je gezondheid te letten. Het kan zo zijn dat alleen maar veganistisch eten niet voor jouw lijf is weggelegd. Wat dit artikel wel wil bereiken is om mensen bewuster te maken van de impact van dierlijke producten op het milieu.

Waarom is vegan goed voor het milieu?

Waarschijnlijk heb je al vaker gehoord dat vlees eten slecht is voor het klimaat. Wat we minder vaak horen is de impact van andere dierlijke producten op het milieu. Dit heeft te maken met het verbruik van grond en water, de uitstoot van broeikasgassen en het gebruik van chemicaliën.

Veganistisch eten vergt minder land

Dierlijke producten komen natuurlijk van dieren. Deze dieren moeten ergens verblijven, bijvoorbeeld in de stal of op het weiland. Naast het land waar de dieren op verblijven, is er ook grond nodig om het veevoer te verbouwen dat de dieren eten. Hier gaat verreweg de meeste grond naar uit. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de vleesindustrie wereldwijd twee keer zoveel weilandoppervlakte nodig heeft als de akkerlandbouw (FAO et al., 2006).

Daarnaast is het ook nog eens zo dat vee ongeveer één derde van alle geoogste gewassen opeet (FAO et al., 2006). Daar staat tegenover dat de daadwerkelijk calorieën, en dus energie, die deze dierlijke producten leveren wereldwijd vrij weinig is. Dit is dus een vrij inefficiënte manier van voedsel verbouwen. Het zou veel efficiënter zijn als we deze grond zouden gebruiken om gewassen te telen die mensen zouden eten.

Zo heb je bijvoorbeeld 4 tot wel 7 kilo voer nodig om 1 kilo rundvlees te maken. Maar dit land dat we nu gebruiken om veevoer te verbouwen, zouden we ook kunnen gebruiken om groente voor mensen te verbouwen. Zo zouden we 4 tot 7 kilo extra groenten hebben voor iedere kilo rundvlees.

Maar voor soja moet toch bos gekapt worden?

Echter wordt er ook vaak beweerd dat er veel land nodig is om veganistisch te eten. Immers eten veel veganisten soja, aangezien het een goede bron is van plantaardige eiwitten. Maar nu wil het geval dat plantagehouders veel geld kunnen verdienen met het verbouwen van soja. Om ruimte te kunnen maken voor meer soja plantages en dus meer geld te verdienen, worden vaak oerwouden gekapt. Dit is natuurlijk slecht voor het milieu en de dieren die er leven. Maar wat mensen vaak vergeten is dat de grootste veroorzaker van boskap de veehouderij is. Vele bossen moesten namelijk plaats maken voor megastallen.

Op nummer twee als grootste veroorzaker van ontbossing komt inderdaad de sojateelt. Echter wordt deze soja niet verwerkt tot vleesvervangers, melk of andere producten die mensen eten, maar tot veevoer. Zo is enkel al om alle dieren in Nederland te voeren jaarlijks ongeveer een half miljoen hectare aan soja nodig. Dus door het eten van zuivel, eieren of vlees draag je meer bij aan de sojateelt en dus de boskap, dan je zou doen wanneer je vegan zou eten met sojaproducten.

Daarnaast wordt de rest van deze soja veelal gebruikt voor biobrandstof. Slecht 3 tot 4 procent van alle soja die in Zuid-Afrika geteeld wordt, wordt verwerkt tot sojaproducten die mensen consumeren. Echter is het ook nog eens zo dat deze 3 tot 4 procent voornamelijk naar de Verenigde Staten gaat. In Nederland en het grootste deel van Europa zul je geen melk- of vleesvervangers zien die gemaakt zijn van soja uit Zuid-Afrika.

Dit komt doordat de soja uit Zuid-Afrika genetische gemodificeerd is. Dit soort soja wordt in Europa eigenlijk alleen maar gebruikt als veevoer. Omdat er dus in Nederland vrijwel geen vlees- of melkvervangers te koop zijn van soja uit Zuid-Afrika, draag je dus ook niet bij aan de boskap daar wanneer je hier een pak sojamelk koopt.

Kortom, het houden van dieren voor vlees en andere dierlijke producten vergt dus veel land. Het zou veel efficiënter zijn wanneer we dit land zouden gebruiken voor het verbouwen van plantaardige voeding. Bovendien is het zo dat de veehouderij de grootste veroorzaker is van boskap. Ook al komt de soja-industrie op nummer twee, deze soja wordt gebruikt voor veevoer en zul je niet terugvinden in plantaardige vervangers van zuivel of vlees in de Nederlandse supermarkten.

Vegan eten vergt minder water

Naast veel land kost het houden van dieren ook veel water. Dit water is niet alleen nodig om de dieren te drinken te geven, maar ook om de stallen schoon te maken, om het veevoer te laten groeien, om het slachthuis schoon te maken en om zuivel en vlees koel te houden. Zo heeft een liter melk van een koe 1050 liter water nodig. Voor een hamburger van 150 gram is dit zelfs 2350 liter water (Ercin et al., 2012).

Ter vergelijking, een sojaburger van hetzelfde gewicht vergt slecht 158 liter water en 1 liter sojamelk 297 liter water (Ercin et al., 2012).We zouden dus enorm veel op water kunnen besparen wanneer we kiezen voor een plataardig alternatief.

Een veganistisch dieet zorgt voor minder broeikasgassen uitstoot

De veehouderij is verantwoordelijk voor 14.5% van de uitstoot van alle broeikasgassen die wij mensen produceren (Grossi et al., 2019). Zo worden er grote hoeveelheden methaan, CO2 en N2O uitgestoten door de veehouderij. Hoewel CO2 voornamelijk bekend staat als grote boosdoener onder de broeikasgassen, wordt vaak vergeten dat methaan wel 28 keer schadelijker is dan CO2 en N2O zelfs 265 keer schadelijker (Gerber et al., 2013).

Methaan komt voornamelijk vrij bij de spijsvertering van herkauwers, zoals schapen, geiten en koeien. Lachgas ontstaat wanneer de mest van dieren gebruikt wordt voor bemesting of overige verwerkingen en de gewassen deze stikstof niet meer kunnen opnemen.

Daarnaast is het zo dat, doordat de veehouderij ervoor zorgt dat vele bossen gekapt moeten worden, de veehouderij dubbel bijdraagt aan het broeikasgas-probleem. Want het is namelijk zo dat bossen CO2 opnemen uit de atmosfeer en vastleggen on de bodem. Door bossen te kappen kan er dus minder CO2 worden opgenomen en blijft er meer CO2 in de atmosfeer.

Dierlijke producten zoals eieren en zuivel produceren meer broeikasgassen dan vegan alternatieven. Als we zouden overstappen op plantaardige alternatieven kunnen we er dus voor zorgen dat de uitstoot van CO2 en andere schadelijke broeikasgassen drastisch omlaag gaat.

Plantaardig eten vergt minder chemicaliën

Voor het verbouwen van veevoer worden eigenlijk altijd pesticiden en herbiciden ingezet. Omdat er zo veel land gebruikt wordt voor het verbouwen van veevoer, worden er dus ontzettend grote hoeveelheden chemicaliën gebruikt. Deze chemicaliën brengen veel schade aan in de natuur. Deze pesticiden en herbiciden zijn vaak schadelijker dan degen die gebruikt worden voor het verbouwen van eten dat mensen consumeren.

Dit komt doordat, zoals we hierboven al zeiden, het in Europa verboden is om genetisch gemodificeerde gewassen, zoals maïs en soja, te verbouwen voor mensen. Deze genetisch gemodificeerde gewassen mogen echter wel gebruikt worden als veevoer.

De genetisch gemodificeerde gewassen kunnen veel beter tegen zeer giftige chemicaliën, maar de planten en dieren om de maïs en soja heen worden erdoor dood gemaakt. Deze zeer giftige chemicaliën mogen dus niet ingezet worden voor het verbouwen van plantaardig eten. Hierdoor worden veel planten en dieren gespaard.

Kortom, het houden van dieren voor vlees en andere etenswaren zoals kaas, eieren en melk is dus zeer schadelijk voor het milieu. Dit komt doordat er veel grond en water nodig is, veel broeikasgassen uitgestoten worden en omdat er giftige chemicaliën worden ingezet. Door veganistisch te eten kun je dus jouw impact op het milieu behoorlijk verminderen.

Natuurlijk neemt het niet weg dat er ook andere manieren zijn om bewust je impact op de natuur te verminderen. Veganistisch eten is slechts een stap in de goede richting die het overwegen waard zou kunnen zijn. Om je hierbij te helpen is de vegan challenge in het leven geroepen.

Wat is de vegan challenge?

Nu je weet dat je door vegan te eten bij kan dragen aan een betere omgang met de natuur, voel je je misschien geprikkeld om jezelf uit te dagen om een maand lang vegan te eten. Om dit wat makkelijker voor jezelf te maken kun je overwegen om je op te geven voor een vegan challenge. Zeker wanneer je niet goed weet waar je moet beginnen, is dit een goede en leuke keuze. Op internet zijn verschillende sites te vinden waarbij jij je in kan schrijven om 30 dagen vegan te eten. Wanneer je je inschrijft krijg je een maand lang iedere dag een email.

De inhoud van de email bestaat vaak uit tips om je vegan challenge vol te houden en makkelijker te maken. Ook word je gemotiveerd doordat je in de mail herinnerd wordt aan de impact die vegan eten heeft op de wereld, jouw gezondheid en dierenwelzijn. Bovendien krijg je ook vaak heerlijke recepten toegestuurd die je inspireren om de wonderen van de veganistische keuken te verkennen.

Ook is er vaak de mogelijkheid om je aan te sluiten op social media, zodat je toegang krijgt tot een gemeenschap waar je extra steun uit kunt putten. Door de tips, recepten en steun van anderen blijf je gemotiveerd om ten minste een maand lang vegan te eten.

Vegan challenge voor een beter milieu

Het eten van vis, eieren, melk, kaas en tal van andere dierlijke producten heeft een slechte impact om de natuur. Dit komt doordat het houden, voeren en slachten van dieren voor consumptie zeer veel grond en water vergt. Bovendien worden er ontzettend veel broeikasgassen uitgestoten en schadelijke chemicaliën ingezet.

Dit is een van de redenen waarom sommige mensen ervoor kiezen om producten die afkomstig zijn van een dier niet te consumeren. Als jij dit ook graag wilt proberen, kun je ervoor kiezen om de uitdaging aan te gaan en jezelf op te geven voor de vegan challenge.

Dit houdt in dat je een maand lang zo veel mogelijk vegan eet. Om je te motiveren ontvang je iedere dag van deze maand een informatief mailtje met tips, informatie en heerlijke veganistische recepten.

Wel blijft het een goed idee om te kijken wat voor jou en zeker jouw gezondheid haalbaar is. Maar wie weet word je wel aangenaam verrast. Misschien ontdek je wel een aantal recepten die je vaker wilt maken, of ben je gemotiveerd om langer dan een maand een vegan lifestyle aan te houden. Ben jij van plan om de uitdaging aan te gaan?

Vegan Kookboeken Shoppen!

Referenties;

• Ercin, A. E., Aldaya, M. M., & Hoekstra, A. Y. (2012). The water footprint of soy milk and soy burger and equivalent animal products. Ecological indicators, 18, 392-402.
• FAO, S. H., Gerber, P., Wassenaar, T., Castel, V., Rosales, M., & De Haan, C. (2006). Livestock’s long shadow: environmental issues and options. Rome:[sn].
• Gerber, P. J., Steinfeld, H., Henderson, B., Mottet, A., Opio, C., Dijkman, J., Falcucci, A., & Tempio, G. (2013). Tackling climate change through livestock: a global assessment of emissions and mitigation opportunities. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO).
• Grossi, G., Goglio, P., Vitali, A., & Williams, A. G. (2019). Livestock and climate change: impact of livestock on climate and mitigation strategies. Animal Frontiers, 9(1), 69-76.