Hoe werkt een pelletkachel?
Een pelletkachel lijkt aan de buitenkant veel op een houtkachel, waarbij je door het glas de vlammen ziet branden. In een houtkachel worden blokken hout geplaatst, maar bij een pelletkachel wordt gebruik gemaakt van onder hoge temperatuur samengeperst houtafval, voornamelijk zaagsel. Dit noemt men pellets. De pelletkachel beschikt over een automatisch systeem, waarbij de benodigde hoeveelheid pellets vanuit een reservoir, via een vijzel, in de kachel naar het branderbakje vervoerd worden. Daar zorgt een elektronische ontsteking voor verbranding.
Een ingebouwde ventilator voert de bij het proces vrijgekomen fijnstof en de rookgassen via de schoorsteen of een pijp af. Deze ventilator, ook wel rookgasventilator genoemd, zorgt tevens voor de ‘trek’ in de kachel. Een natuurlijke ‘trek’ is dan ook niet noodzakelijk.
Verschillende soorten pelletkachels
Er is een verschil tussen een pelletkachel die je gebruikt als hoofdverwarming en een variant die je gebruikt als sfeerverwarming. Om je hele huis te verwarmen met een pelletkachel, kun je kiezen voor een systeem met ventilatoren, waardoor warme lucht de kamers ingeblazen wordt. Je hebt dan een fysieke verbranding en de ventilatoren verspreiden de warmte door de ruimte waar de kachel staat. Een andere mogelijkheid is een pellet-CV kachel.
De pelletkachel wordt dan aangesloten op je CV- installatie. De restwarmte, ongeveer 25%, komt terecht in de ruimte waar de kachel staat. Je hebt nu dus een kachel met een sfeervuur die ook je CV installatie en radiatoren verwarmd. Dan heb je nog een pelet-CV ketel. Deze wordt vaak geplaatst in een berging. Je hebt geen zichtbaar vuur, en deze ketel vervangt je gehele CV-ketel en neemt zowel warm tapwater als CV functie over.
De nadelen van een pelletkachel
Vrijkomen fijnstof
Bij de verbranding van pellets komt fijnstof vrij. In grote hoeveelheden is dit slecht, zowel voor het milieu als voor je gezondheid. Het kan klachten als hoesten of een verstopte neus veroorzaken, maar ook blijvende longschade. Fijnstof geeft vooral problemen bij kinderen en senioren en bij mensen met hart- en vaatziekten en aandoeningen zoals COPD, astma en bronchitis. Daarnaast kan het verbrandingsproces van de pellets stankoverlast veroorzaken.
Er wordt geadviseerd, om in een druk bevolkt gebied, zoals een woonwijk, hooguit twee avonden per week een pelletkachel te gebruiken. Dat betekent, dat je de kachel hier niet als hoofdverwarming zou kunnen gebruiken, want daar wil je in de winter uiteraard elke dag gebruik van maken. De nadelen van een pelletkachel is wel dat ISO A1 DIN Plus pellets speciaal zijn ontwikkeld voor de pelletkachels en zeer weinig fijnstof uitstoten.
Het opstarten van een pelletkachel
Bij het opstarten van de pelletkachel produceert de ingebouwde ventilator aardig wat lawaai. Ook daarna blijft het geluid van de ventilator en de motor altijd aanwezig. Dit is vooral het geval bij de goedkopere varianten. Bij de luxere varianten is dit veel minder hinderlijk.
De aanschaf kosten
De aanschafprijs van een pelletkachel kan variëren van € 1000,- voor een eenvoudig model tot boven de € 6000,– voor een variant met meerdere opties. Wanneer je daar de bijkomende kosten voor aansluitingen en dergelijke bij optelt, komt dat neer op een behoorlijke investering.
Bijvullen reservoir
Het reservoir regelmatig gevuld worden met pellets, waarvan je een redelijk grote voorraad moet opslaan op een droge plaats. Voor de pellet-CV ketel is er ook een mogelijkheid een extern reservoir aan te sluiten waar je een bulk voorraad in kunt storten. Zodoende heb je minder handelingen.
Het onderhoud
Een pelletkachel vraagt om zeer regelmatig onderhoud. Aangeraden wordt, om elke week het branderbakje te stofzuigen om te voorkomen dat het verstopt raakt. Elke drie maanden moet de hele kachel grondig gereinigd worden en de in de kachel gebruikte technologie maakt een jaarlijkse grote onderhoudsbeurt door iemand die er verstand van heeft onontbeerlijk.
Stroom noodzakelijk
In tegenstelling tot een houtkachel heeft de ingebouwde computer van een pelletkachel elektrische voeding nodig. Bij stroomuitval dus geen kachel. Wanneer je de kachel gebruikt als sfeerverwarming kan de kleine en ietwat onnatuurlijk ogende vlam de gezelligheid enigszins teniet doen. Het is niet het mooie knettervuurtje wat een een houtkachel heeft.
Pelletkachels en duurzaamheid
De voordelen van een pelletkachel is dat het vaak omschreven wordt als duurzaam. Het hout voor de pellets komt immers van afval en zaagsel van hout uit verantwoord beheerde bossen. In deze bossen wordt er altijd net zoveel aangeplant als dat er gekapt wordt, waardoor het altijd hout voorhanden zal blijven.
Dit is tenminste het geval bij de ISO A1 DIN Plus pellets. Toch zijn de meningen over de duurzaamheid van pelletkachels verdeeld. Om het hout te kappen, te transporteren en te verwerken tot pellets zijn er nog steeds fossiele brandstoffen en energie nodig. Tevens is het lastig om te controleren, of er daadwerkelijk voldoende nieuwe bomen geplant worden en, wanneer dit inderdaad het geval is, of dit niet ten koste gaat van de biodiversiteit.
Uitleg korte koolstofkringloop
De koolstofkringloop omvat alle processen van koolstof tussen het aardoppervlak en de atmosfeer. In de korte koolstofkringloop, ook wel snelle koolstofkringloop genoemd, spelen bomen en planten een enorm grote rol. Ze nemen namelijk CO2 op uit de lucht en ze ademen zuurstof uit.
Bij het verbranden van hout komt CO2 vrij, dat door de nieuwe aanplant in de verantwoord beheerde bossen opgenomen kan worden. Hierdoor zal er geen hogere concentratie broeikasgas in de atmosfeer terecht komen. Daarbij wordt voorbij gegaan aan het feit, dat een boom pas na 10 jaar in staat is om voldoende CO2 op te nemen.
Uitleg lange koolstofkringloop
Bij de lange koolstofkringloop worden lagen van overgebleven resten van afgestorven planten steeds dieper de aarde ingedrukt. Deze druk neemt toe, waardoor diep in de grond aardolie of aardgas ontstaat. Wanneer wij deze fossiele brandstoffen uit de grond halen en verbranden, komen er grote hoeveelheden CO2 in de atmosfeer terecht.
Deze menselijke verstoring van de koolstofkringloop kan op den duur leiden tot een onleefbaar klimaat. Ontbossing en het niet tijdig en/of onvoldoende aanplanten van nieuwe bossen voor het vervaardigen van pellets voor kachels draagt hier helaas aan bij.