De meeste Nederlanders zijn dol op vlees. Op jaarbasis wordt er zo’n 77 kilo aan vlees per persoon geconsumeerd. Langzaam maar zeker worden mensen zich echter bewust van het feit dat er nadelen kleven aan het eten van vlees. Zo is het eten van vlees niet goed voor het milieu. Bovendien bekommeren meer en meer mensen zich om dierenwelzijn. Vandaar dat biologisch vlees vaak genoemd wordt als goed alternatief.
Je herkent biologisch vlees aan verschillende keurmerken, zoals Europees Biologisch, EKO, Demeter en SKAL. Maar wat is nu precies het verschil tussen “gewoon” vlees en biologisch vlees? En is het ook echt beter voor het milieu? Laten we eens kijken naar wat de voor- en nadelen zijn van biologisch vlees voor het milieu.
Verschillen tussen gewoon vlees en biologisch vlees
Over het algemeen spreken we van biologisch voedsel wanneer er bij de productie zoveel mogelijk rekening gehouden wordt met zowel het milieu als dierenwelzijn. Als we kijken naar biologisch vlees is bijvoorbeeld een belangrijk punt dat veehouders hun vee voeren met biologisch voer. Bovendien mogen de verwerkers van het vlees geen chemische geur-, kleur-, of smaakstoffen toevoegen aan het vlees. Bovendien moeten de dieren ook meer ruimte gekregen hebben en mogen ze langer leven dan bij gangbaar vee het geval is.
Voordelen van biologisch vlees
Er zijn verschillende redenen om te kiezen voor biologisch vlees wanneer je een goede keuze wilt maken voor het milieu. Hieronder hebben we de drie belangrijkste voordelen even voor je op een rijtje gezet.
Voordeel 1: minder synthetische stoffen in het milieu
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen, wordt biologisch gehouden vee alleen maar met biologisch voer gevoerd. Dit houdt in dat er geen chemische pesticiden, herbiciden of kunstmest is gebruikt om de gewassen te produceren. Dat is maar goed ook, want deze stoffen zorgen voor minder biodiversiteit. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat verscheidende planten en dieren sterven. Ook kunnen deze chemische bestrijdingsmiddelen in het grondwater terecht komen. Hierdoor wordt de bodem vervuild. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor alles wat op de bodem groeit of ervan eet. Hoewel deze chemische middelen wel in de gangbare vee-industrie gebruikt worden, is dit dus niet het geval bij biologische veeteelt.
Voordeel 2: minder CO2 door transport
Vaak komt het biologisch geproduceerde voedsel waar het vee mee gevoerd wordt uit de buurt. Soms is het voedsel zelfs afkomstig van de eigen biologische boerderij! Hierdoor hoeft het veevoer minder ver vervoerd te worden. Dit zorgt voor een aanzienlijk lagere CO2-uitstoot. Als we bijvoorbeeld kijken naar waar het meeste vee mee gevoerd wordt, is dit veelal soja. Deze soja is maar al te vaak afkomstig uit andere landen, zoals Zuid-Afrika. Voor deze sojaplantages worden overigens ook grote stukken natuur vernietigd in de vorm van ontbossing, waardoor ook vaak CO2 vrijkomt. Dit is dus allemaal niet het geval wanneer je kiest voor een stukje vlees van biologische afkomst.
Voordeel 3: beter dierenwelzijn
Het meeste biologische vee mag aanzienlijk vaker naar buiten dan het vee in de bio-industrie. Ook krijgen de dieren meer ruimte. Door deze twee factoren kan het vee meer natuurlijk gedrag vertonen. Hierdoor ervaren ze zo min mogelijk stress, waardoor het vee een stuk gezonder is. Ook zijn de dieren gezonder aangezien ze meer beweging krijgen.
Nadelen van biologisch vlees
Na het lezen van bovengenoemde voordelen lijkt het erop dat biologisch vlees inderdaad een stuk beter is voor zowel het milieu als het dier. Toch is dit iets te kort door de bocht. Er kleven namelijk ook aanzienlijk wat nadelen aan de biologische variant van vlees. Hieronder zullen we vier nadelen belichten.
Nadeel 1: meer landoppervlak
Aangezien de dieren meer ruimte krijgen, is er meer land nodig om de dieren te houden. Dit betekent dat vlees dat biologisch geproduceerd is nog inefficiënter is. Want hoewel vlees en andere dierlijke producten slechts een klein aandeel hebben in de dagelijkse calorieën die we consumeren, neemt de vleesindustrie veel meer land in beslag dan akkerlandbouw. Het land dat we nu gebruiken om vee te houden (en hun voer op te verbouwen) zou veel efficiënter gebruikt worden wanneer we er gewassen op zouden telen voor eigen consumptie.
Nadeel 2: geen oplossing voor de uitstoot van broeikasgassen
De vleesindustrie is de grootste vervuiler als het gaat om de uitstoot van broeikasgassen. Zo is er veel energie nodig om de stallen te verwarmen en veevoer te produceren. Dit zorgt voor CO2-uitstoot. Aangezien een biologische koe of varken langer leeft, zullen ze meer eten nodig hebben. Hierdoor wordt er dus per dier meer CO2 uitgestoten. Bovendien produceren vooral runderen het broeikasgas methaan tijdens hun spijsvertering. Dat de dieren “biologisch” gehouden zijn maakt hierin geen verschil.
Nadeel 3: meer waterverbruik
In de gangbare vleesindustrie wordt al erg veel water gebruikt. Dit waterverbruik is ook weer groter voor biologisch gehouden vee, aangezien de dieren langer leven. Hierdoor zullen de dieren dus ook meer moeten drinken. En ook aangezien er meer eten nodig is, is er meer water nodig voor de productie van dit veevoer.
Nadeel 4: diervriendelijk vlees bestaat niet
Hoewel het biologisch gehouden vee een langer en (hopelijk) beter leven gehad heeft dan gangbaar vee, komen ze vaak in hetzelfde slachthuis terecht. Hier komen ze vaak nog altijd op een stressvolle manier aan hun einde. Dat is natuurlijk niet zo diervriendelijk. Ook is het zo dat biologische dieren verkocht worden aan de bio-industrie wanneer er geen plek is in de biologische sector. Bovendien kun je je afvragen of je überhaupt kunt spreken van diervriendelijk vlees. Het is immers nooit vriendelijk om het dier een leven te gunnen, enkel met de intentie om het op te eten.
Conclusie
Of biologisch vlees nu echt beter is voor het milieu is dus lastig vast te stellen. Van de ene kant is het bij de biologische variant zo dat er geen giftige chemicaliën worden gebruikt om het voedsel te verbouwen en hebben de dieren een beter leven gehad. Daar staat echter tegenover dat er meer land en water nodig is. Ook worden er nog altijd broeikasgassen uitgestoten. Wil je echt de beste keuze maken voor het milieu?
Dan kun je er beter voor kiezen om minder vlees te eten. Op deze dagen zonder vlees kun je kiezen voor een van de vele geheel plantaardige vleesvervangers. Ook kun je de Vegan Challenge eens uitproberen. Tijdens deze challenge beloof je dertig dagen lang geen dierlijke producten te eten. Gedurende deze dagen krijg je elke dag een mailtje om je te motiveren en te inspireren met heerlijke recepten.